Scriptie: studentengeweld in Leiden in de 18e eeuw

Alexander Nuijten schreef een mooie BA thesis over studentengeweld in Leiden in de 18e eeuw

Wie door Leiden loopt merkt al snel de vele studenten op. Sinds de stichting van de universiteit in 1575 is het beeld van Leiden mede bepaald door de aanwezigheid van de academie en haar studenten. Deze studenten studeerden en leefden in de stad, maar ze brachten er ook hun vrije tijd door. Hierbij gingen ze wel eens over de scheef. In dit geval konden ze echter rekenen op de zachte hand van de academische vierschaar, een universitaire rechtbank die rechtsprak over haar eigen leden. Studenten konden op aldus niet door de Leidse schepenrechtbank worden berecht en hierdoor viel de straf voor studenten die vernielingen aanrichtten of geweld pleegden vaak laag uit.

 

Impact op de stad

Aan de hand van het archief van deze academische vierschaar heb ik onderzoek gedaan naar de weerslag van dit studentengeweld op de stad Leiden aan het begin van de achttiende eeuw. Studenten namen niet deel aan het buurtleven en daarnaast hadden ze dus een speciale rechtspositie. Hierdoor werd lang gedacht dat studenten en Leidenaren over het algemeen weinig met elkaar te maken hadden. Uit mijn onderzoek naar het studentengeweld in de achttiende eeuw blijkt echter dat studenten en Leidenaren regelmatig met elkaar in aanraking kwamen en de aanwezigheid van studenten een aanzienlijke invloed had op het dagelijkse leven in de stad. Het geregeld voorkomende studentengeweld had aanzienlijke gevolgen voor de Leidenaren die hier slachtoffer van werden.

Confrontatie

Regelmatig kwam het voor dat groepjes dronken studenten door de stad trokken en ramen insloegen, Leidenaren bedreigden of met de binnenwacht op de vuist gingen. Deze binnenwacht was door het stadsbestuur juist aangesteld om de openbare orde in de stad te waarborgen en het geweld van studenten tegen te gaan, maar dit had niet het gewenste effect. Studenten zochten namelijk doelbewust de confrontatie met de soldaten van de binnenwacht op. Ook andere maatregelen, zoals het aanscherpen van de regels hadden weinig succes. Studenten zorgden dus voor conflict en spanning in Leiden, maar door de beschermende houding van de universiteit kon het stadsbestuur niet voldoende tegen de studenten optreden. Dit maakte de relatie tussen de universiteit en het stadsbestuur gespannen.